Wat is een lerende organisatie?
De hype is helemaal terug: op 3 januari 1993 was ‘de lerende organisatie’ in. Toen ik in 2014 consultant werd, leerde ik snel over lerende organisaties en lijkt het in de slipstream van Lean, Agile en Scrum (methodieken gebaseerd op snel leren) weer meer aandacht te krijgen.
SLA HET CONCEPT NIET PLAT
Het grootste risico dat ik zie bij de huidige aandacht is dat de lerende organisatie wordt gedegradeerd tot een simpel 5- tot 10-stappenplan. Hoe kun je aan lerende organisatie worden in 10 stappen? Dan sla je het complexe fundament van lerende organisaties plat en vergeet je zelf nieuwsgierig te zijn Een lerende organisatie is een concept en dus abstract. Een concept dat streeft naar een wendbare organisatie, in staat om zichzelf te vernieuwen wanneer dat nodig is. De meeste mensen zien een ideaalbeeld voor zich waarbij een organisatie in staat is om zich aan te passen aan haar omgeving, mensen die investeren in hun eigen ontwikkeling en teams die feedback niet schuwen. Zij zijn op zoek naar een concrete invulling van dit ideaal, om aan de slag te kunnen.
EEN IDEAALBEELD IN DE PRAKTIJK
Dat ideaalbeeld is echter voldoende om in de praktijk te gaan werken! Sterker nog, dit abstracte ideaalbeeld is nodig om daadwerkelijk te gaan leren. Hoe concreter we het ideaalbeeld maken, hoe meer we losse instrumenten toepassen zonder na te denken in plaats van echt te leren wat er werkt. Als organisaties dat accepteren en starten met reflecteren op hun eigen handelen en het stellen van ‘waarom vragen’, dan is de eerste stap gezet!
REFLECTEREN
Leren begint bij nieuwsgierig zijn, bij het stellen van vragen. In een lerende organisatie zijn medewerkers continu bezig met vragen als: Wie ben ik? Wat kan ik goed? Wat zou ik willen leren? Hoe leer ik het beste? Wat is de volgende stap? Welk doel stellen we? Is het zinvol om nog even terug te kijken? Voelt het nog goed? Missen we nog iets? Hoe zou dit er concreet uitzien? Welke vraag kan ik deze week stellen? Wat kan ik doen om meer te reflecteren? Iedere individu kan beginnen met het stellen van deze vragen. Je zult zien hoe snel deze effect hebben!
LEREND GEDRAG:
Vragen stellen;
Fouten durven maken;
Successen vieren;
Durven twijfelen;
Experimenten (klein beginnen).
ZELFLEREND GEDRAG VERTONEN.
Wil je als manager toch nog iets meer houvast dan alleen het stellen van vragen? Dan kan ik je alleen een grote dooddoener geven, want zoals voor alles wat je als leidinggevende wilt bereiken, geldt ook voor leren: laat het zien in je eigen gedrag. Practice what you preach. Stel jezelf kwetsbaar op. Laat zien wat jij wil leren en hoe je dat doet. Vier je fouten, wees open. Blijf vragen stellen en laat los.